Ekşi Mayalı Ekmek

Bunca eziyeti çektiniz, şimdi elinizde ekşi mayanız hazır bekliyorsunuz. Bu mayayla neler yapılabilir? Hazır mayalı hamurla yaptığınız bir çok şey, bu maya ile de hazırlanabilir. Ben herkesin yapabileceğini düşündüğüm temel bir ekmek tarifi vererek başlamak istiyorum, zamanla ekşi mayalı simit, pide, poğaça tarifleri de havada uçuşur belki :) Tarife geçmeden önce şunu açıkça belirtmek istiyorum ki; hayatım boyunca tatmış olduğum en güzel ekmeklerden biriydi. Kokusu, tadı, dokusu beni çocukluğuma götürdü. Ben Burdurluyum, çocukluğumda Isparta ekmeği olarak aldığımız ve yediğimiz ekmeklere benziyordu tadı ama çok daha güzeli diyebilirim ( Şimdilerde yapılanlarla, o zamankiler arasında dağlar kadar fark olduğunu da söylemeliyim, zamanla birlikte, her şey gibi, alışık olduğumuz lezzetleri de değiştirdiler maalesef birer birer.) Ekmeği fırına verdikten sonra, öyle güzel bir koku yayılacak ki, huzur, mutluluk, başarmış olmanın verdiği his, hepsi bu kokuda saklı olacak...Kabuğu çıtır çıtır, içi yumuşacık, oldukça da uzun süre bu özelliklerini muhafaza ediyor üstelik. Bu tarifin bana göre tek bir dezavantajı var, o da bundan sonra diğer ekmeklerden yemek istemeyebilirsiniz bir daha :D

Malzemeler
500 gr un ( tam buğday unu ve ekmek unu ya da bunların karışımı olabilir)
320 ml temiz ,ılık içme suyu
100 gr ekşi maya
1.5 tatlı kaşığı tuz
Pişirme kağıdı
Birbirinin üzerine geçebilecek şekilde iki tane döküm tencere ya da biraz derin ısıya dayanaklı ,kapaklı cam fırın kabı .

Suyun 300 ml'sine ekşi mayayı ekleyin (ekşi maya olgunluk testini mutlaka yapmış olmalısınız, hemen kısa bir hatırlatma  ; oda sıcaklığındaki bir miktar suya 1 tatlı kaşığı mayadan ekleyip, bakıyoruz, suyun üzerinde yüzüyorsa mayamız hazır demektir, eğer yüzmüyorsa ,ılık bir ortamda biraz daha dinlendirmenizi tavsiye ederim ). Su ve ekşi mayayı karıştırın, daha sonra elemiş olduğunuz unu ilave edin, güzelce yoğurun hamurunuzu. Bu aşamada bir konuda hatırlatma yapmakta fayda görüyorum ; hamurunuz tok bir hamur olmayacak bu ilk haliyle, oldukça cıvık, bulunduğu kabın şeklini alıyorsa telaşlanmanıza gerek yok, bu son derece normal. Hamuru dinlenmeye bırakmadan önce ya hamura değmeyecek şekilde kabın üstünü  streç film ile kapatın ya da hamurun üzerini temiz nemli bir bez ile de öretebilirsiniz. Hamurun ilk yoğurmasını yaptıktan sonra ,ılık bir yerde yarım saat dinlenmesi için bırakıyoruz .Aşırı sıcak olmayan soba yanı, kalorifer peteklerinin yanı ya da önceden 150 derecede 5 dakika  ısıtılmış fırının içi de olabilir. Mevsim yazsa bunlardan hiç birine ihtiyaç duymayabilirsiniz. Yarım saatlik sürenin sonunda kalan suda (toplamda 320 ml su gerekiyordu, en başta 300 mililitresini hamuru yoğururken kullanmıştık.) ve 1.5 tatlı kaşığı  tuzu eritip hamura ekleyin, hamura yedirin iyice bu karışımı, daha sonra yarım saat daha, üzerini daha önce belirttiğim gibi örtüp, dinlenmeye, ılık bir yere bırakın hamurunuzu. Yarım saatlik sürenin sonunda, hamuru bulunduğu kapta, zarf şeklinde 3 tur katlayın, yani kenarlardan alıp ortada birleştireceksiniz. Yarım saat daha üzeri örtülü, ılık bir yerde dinlendireceksiniz. Hamurun kıvamı diğer ekmek hamurlarına göre daha cıvık olacak, katlarken elinize de yapışabilir, son derece normal. Bundan kaçınmak için lütfen elinizi ya da hamuru unlamayın ya da elinizi su, yağ gibi bir şeyle ıslatmayın. Çünkü bunlar hamurun kıvamını değiştirecektir ve istediğimiz gibi bir sonuç almamıza engel olacaktır. İlerleyen katlamalarda hamur kendine gelecek, gittikçe güzelleşecektir. Hamurun dinleme süresi sonunda 2 ya da 3 kez daha katlayın hamuru, üzerini örtüp ,ılık bir yerde bu kez 1 saat dinlendirin. 1 saat sonunda 2 ya da 3 kez daha katlayın, üzerini örtüp, 1 saat daha ılık bir yerde dinlendirin. Dinlenme süresinin sonunda tezgahınızı unlayın, tahta ya da silikon bir spatula yardımıyla hamuru tezgaha alın, yanlardan üste doğru 2-3 tur katlayın, tezgaha bakan yüzü size bakacak şekilde kabınıza geri koyun, bu katlama sırasında daha nazik davranmanızı öneririm hamura. Sizin de fark ettiğiniz gibi hamur belli bir karakter sahibi oldu, şeklini iyi kötü koruyabiliyor. Hamurun üzerini örtüp, ılık bir yere tekrar dinlenmek için yarım saatliğine bırakın. Yarım saat sonra tekrar unladığınız tezgahınıza alın, üstte kalan unlu tarafı tezgaha gelecek şekilde nazikçe koyun. 2 kez daha hafifçe katlayın. Eğer benim gibi ısıya dayanıklı bir cam fırın kabı kullanacaksanız; pişirme kağıdını kabın şekline göre kesin ve elinizle buruşturup eskitin, sonra üzerine hafifçe un eleyin , böylece kağıda yapışmayacak hamur. Hamuru tezgahtan alıp unlu tarafı üste , size bakacak şekilde kaba yerleştirin.Bu aşamada fırınınızı öncede 225 dereceye ayarlayın, eğer döküm tencere kullanacaksanız onları da ısınması için fırına koyun, sonra çıkarıp pişirme kağıdını onda göre kesip, eskitin, unlayın. Hamurunuzun unlu tarafı üste gelecek şekilde yerleştirin. Son dinlenme aşaması için üzerini örtüp, ılık bir yerde yarım saat daha bekletin. Fırınınız bu sürenin sonunda 225 derecede ısınmış hazır bekliyor olmalı, hamurunuzun en üstünü keskin bir bıçak ya da eski tip yeni bir jilet bıçağıyla kesin ,benim kabım oval olduğu için uzunlamasına çizdim. Eğer yuvarlak bir kapta yapacaksanız kare şeklinde çizip ,kulaklar yapabilirsiniz ekmeğe. Döküm tencere ile yapıyorsanız , o döküm tencereye tam uyacak başka bir döküm tencereyi kapak olarak kullanabilirsiniz ,benim gibi cam kap kullanıyorsanız kapağının tam kapandığından emin olun, hava almaması gerekiyor. Kapağı kapalı halde 25 dakika 225 derecede pişirmeye bırakın, 25 dakika sonunda kapağını alın ve üzerinin de kızarabilmesi için 25 dakika daha pişirin. Ev tipi fırınlar aslında bu ekmek için çok uygun değil, ama biz daha uygun hale getirebiliriz. Fırınınızı ısıtmaya başladığınızda ısıya dayanıklı bir kabın içine su koyun, bu fırın içinde nemi korumanıza yardımcı olacaktır, böylelikle ekmek pişerken fazla kurumaz. Pişirme süresi sonunda ekmeği kaptan çıkarıp bir ızgara üzerinde soğumaya bırakın . Nasıl yiyeceğiniz ise size kalmış; ister köy tereyağı ve peyniri ile, ister ev salçası ile, isterseniz ev yoğurdu sürüp, nane ve baharatlar ile...Herkese afiyet olsun. Eğer tarifimi uygularsanız, sonuçları benimle de paylaşırsanız çok sevinirim. Sağlık dolu günler diliyorum...

Hamur oldukça cıvık

Gittikçe değişiyor

Olgunlaşıyor

Hamurun son dinlenmeleri

Şeklini koruyabildiği son derece bariz artık

Fırına girmeden önceki hali

İlk pişme safhası

Gözenekleri oldukça iyi görünüyor, kabuğu belki daha kalın olabilirdi

Ekşi mayalı ilk ekmek, ilk dilimler

Belki minik bir fare siz fotoğrafı çekemeden salçalı ekmeğinizi tırtıklar :)Yazın ilk kez domates salçası yaptım, fotoğraftaki güzellik kendisi olur :)

2. ekmek. İlkinde yüzeysel kesmişim, bunda da daha derin kesmek isterken abartmışım :D